پالپکتومی دندان شیری: چرا، چگونه و چه زمانی انجام می‌شود؟

دندان شیری، دندان‌هایی هستند که از زمان تولد تا سنین کودکی در دهان فرد رشد می‌کنند و بعد از مدتی جای خود را به دندان‌های دائمی می‌دهند. این دندان‌ها برای تغذیه، گفتار و نگه‌داری فضای مناسب برای دندان‌های دائمی بسیار مهم هستند. اما گاهی اوقات ممکن است به دلایل مختلف، مثل ضربه، تصادف،پوسیدگی یا عفونت، دندان شیری آسیب ببیند و نیاز به درمان داشته باشد.

پالپکتومی یک روش درمان دندان شیری است که در آن عصب و رگ خونی داخل دندان (پالپ) خارج می‌شود و جای آن با مواد مناسب پر می‌شود. این عمل با هدف حفظ سلامت و عملکرد دندان شیری تا زمان جایگزین شدن با دندان دائمی انجام می‌شود. در این مقاله به شما توضیح خواهیم داد که پالپکتومی چرا، چگونه و چه زمانی انجام می‌شود و چه نکاتی را باید در مورد آن بدانید.

چرا پالپکتومی انجام می‌شود؟

پالپکتومی برای درمان عفونت پالپ دندان شیری که به علت پوسیدگی یا آسیب فیزیکی به وجود آمده است، انجام می‌شود. عفونت پالپ ممکن است باعث درد، التهاب، تورم، خونرسانی نامطلوب و حتی تخریب استخوان فک شود. اگر عفونت پالپ درمان نشود، ممکن است باعث سقوط زودرس دندان شیری شود که این خود مشکلات دیگر را به همراه خواهد داشت. برخلاف تصور بعضی از افراد، افتادن زودرس دندان شیری فقط به زشت شدن ظاهر فرزند شما ختم نمی‌شود. بلکه ممکن است باعث شود:

– فضای مناسب برای رشد دندان‌های دائمی از بین برود و دندان‌های دائمی به هم فشار آورند یا از جای خود منحرف شوند.
– دندان‌های دائمی زودتر از موعد خود رشد کنند و باعث شل شدن و افتادن آن‌ها شوند.
– مشکلات گفتاری و تغذیه‌ای در کودک ایجاد شود.
– عفونت به دندان‌های دائمی منتقل شود و آسیب بزند.

بنابراین، پالپکتومی یک روش درمانی است که با حفظ دندان شیری، از بروز این مشکلات جلوگیری می‌کند.

چگونه پالپکتومی انجام می‌شود؟

پالپکتومی توسط یک دندانپزشک متخصص کودکان (پدودانتیست) یا یک دندانپزشک عمومی که تجربه کافی در کار با کودکان را دارد، انجام می‌شود. این عمل جراحی در مراحل زیر صورت می‌گیرد:

• ابتدا، دندانپزشک با استفاده از آزمایش‌های تصویربرداری مثل رادیوگرافی، وضعیت دندان شیری و پالپ را بررسی می‌کند و تشخیص می‌دهد که آیا پالپکتومی لازم است یا خیر.
• سپس، دندانپزشک با استفاده از بتادین یا کلرهگزیدین، ناحیه دور و بر دندان را ضدعفونی می‌کند.
• پس از آن، دندانپزشک با استفاده از تزریق یا ژل بی حس کننده، ناحیه دور و بر دندان را بی‌حس می‌کند تا کودک هنگام عمل درد نکشد.
• سپس، دندانپزشک با استفاده از ابزار مخصوص، لایه فاسد یا آسیب دیده روی دندان را بریده و حفره‌ای در قسمت مرکز دندان ایجاد میکند
• در مرحله بعد، دندانپزشک با استفاده از ابزارهای مناسب، پالپ داخل دندان را بریده و خارج می‌کند. این مرحله ممکن است کمی حساس باشد و کودک را ناراحت کند. بنابراین، دندانپزشک باید با کودک ارتباط خوبی برقرار کند و او را آرام کند.
• سپس، دندانپزشک با استفاده از مواد ضدعفونی‌کننده، داخل دندان را تمیز می‌کند و از بروز عفونت جلوگیری می‌کند.
• تاج ممکن است از جنس فلز، پلاستیک یا سرامیک باشد. این تاج باعث می‌شود که دندان شیری زیبا و طبیعی به نظر برسد و از شکستگی و فرسایش آن جلوگیری کند.
• در پایان عمل، دندانپزشک به کودک توصیه‌های لازم برای مراقبت از دندان شیری پس از پالپکتومی را می‌دهد. این توصیه‌ها ممکن است شامل استفاده از داروهای ضد درد و ضد التهاب، خوردن غذاهای نرم و سرد، خودداری از جویدن و نوشیدن با دندان درمان شده، نگه‌داری از بهداشت دهان و دندان و مراجعه به دندانپزشک برای کنترل باشد.

چه زمانی پالپکتومی انجام می‌شود؟

پالپکتومی زمانی انجام می‌شود که عفونت پالپ دندان شیری به حدی برسد که با روش‌های ساده‌تر درمان نشود. برخی از علائم و نشانه‌های عفونت پالپ دندان شیری عبارتند از:

• درد شدید و مداوم در دندان یا لثه
• تورم و قرمزی در لثه
• تغییر رنگ دندان به رنگ تیره یا سیاه
• خونرسانی یا خون‌آلودگی در دندان
• تشکیل چرک یا پوستول در لثه
• بوی بد از دهان

اگر کودک شما هر یک از این علائم را دارد، باید سریعاً به یک دندانپزشک مراجعه کنید و بررسی کنید که آیا نیاز به پالپکتومی دارد یا خیر. هر چه زودتر عفونت پالپ درمان شود، احتمال حفظ سلامت و عملکرد دندان شیری بالاتر خواهد بود.

نتایج و فواید پالپکتومی

پالپکتومی یک روش درمانی است که با حفظ دندان شیری، از بروز مشکلات جدی در دندان‌های دائمی جلوگیری می‌کند. برخی از نتایج و فواید پالپکتومی عبارتند از:

• کاهش یا رفع درد، التهاب و تورم در دندان و لثه
• جلوگیری از تخریب استخوان فک و عفونت سیستمیک
• حفظ فضای مناسب برای رشد دندان‌های دائمی
• بهبود زیبایی و طبیعت دندان شیری
• افزایش اعتماد به نفس و خلق و خو کودک
• کاهش هزینه‌های درمانی در آینده

رعایت بهداشت دهان و دندان

برای اینکه پالپکتومی موفق باشد و دندان شیری سالم بماند، باید به مراقبت از دهان و دندان کودک توجه کافی شود. برخی از نکات مهم در این زمینه عبارتند از:

• حتماً به کودک آموزش دهید که حداقل دو بار در روز، صبح و شب، دندان‌های خود را با مسواک و خمیر دندان مناسب برساند.
• به کودک توصیه کنید که پس از هر وعده غذا، با آب چند قطره لیمو یا سرکه، دهان خود را بشورد تا از تجمع باکتری‌ها و اسید‌ها جلوگیری کند.
• به کودک بگوید که از خوردن غذاهای چسبنده، شیرین و نشاسته‌ای خودداری کند یا حداقل پس از خوردن آن‌ها، دندان‌های خود را تمیز کند.
• کودک را تشویق کنید که مقادیر مناسب از غذاهای سالم و مغذی مثل میوه‌ها، سبزیجات، لبنیات، گوشت و ماهی را در رژیم غذایی خود داشته باشد تا از رشد و تقویت دندان‌های خود اطمینان حاصل کند.
• به کودک بگویید که هر شش ماه یک بار به دندانپزشک مراجعه کند تا وضعیت دندان‌های خود را بررسی و در صورت نیاز، درمان یا پروفلاکس (پولیش) دندان را انجام دهد